του Ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου
Χρειάζεται μεγάλος ἀγώνας, γιατί τά πάθη ἔχουν μεγάλη
δύναμη. Μέ τή χάρη ὅμως τοῦ Θεοῦ θά νικήσει ὁ γενναῖος ἀθλητής πού ἀγωνίζεται
μ’ ὅλες τίς δυνάμεις του.
Ὁ σωματικός κόπος καί ἡ μελέτη τῶν θείων Γραφῶν φυλᾶνε τήν καθαρότητα τοῦ νοῦ. Ἀκόμη χρειάζεται καί πολλή προσευχή, ὥστε νά ἐπισκιάσῃ τόν ἀγωνιστή ἡ Θεία Χάρη. Γιά ν’ ἀποκτήσῃ κανείς τή Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος χρειάζεται μεγάλος πνευματικός ἀγώνας, γιατί εὔκολα παρασύρεται ὁ ἄνθρωπος στό κακό καί χάνει σέ μιά στιγμή αὐτό πού ἀπέκτησε ὕστερα ἀπό μεγάλους ἀγῶνες..
Στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου ὑπάρχει τό καλό καί τό κακό. Ἀπό τόν ἀγῶνα τό δικό μας θά ἐξαρτηθεῖ πιό ἀπό τά δύο θά ἐπικρατήσει. Ἄν ἀφήσουμε τόν ἑαυτό μας ἐλεύθερο, χωρίς νά τόν βιάσουμε, θά ἐπικρατήσει τό κακό. Ἀντίθετα ὅταν ἀγωνισθοῦμε, θά νικήσει τό καλό καί ἡ ἀρετή.
Ὁ ἀγώνας αὐτός εἶναι σκληρός. Θά πέσεις καί θά ξανασηκωθεῖς καί πάλι θά πέσεις καί πάλι θά σηκωθεῖς. Εἶναι ἀγώνας ἰσόβιος. Γιατί ὁ σατανᾶς δέν μᾶς ἀφήνει ἀνενόχλητους οὔτε μία στιγμή. Μία στιγμή ἀμελείας περιμένει, γιά νά τήν ἐκμεταλλευθῇ καί νά κάνει ζημιά στήν ψυχή μας.
Ὅπως εἴπαμε καί πιό πάνω, στόν πνευματικό ἀγῶνα χρειάζεται ταπείνωση. Γιατί μόνο τήν προσευχή τῶν ταπεινῶν ἀκούει ὁ Κύριος. Ἡ προσεύχή τοῦ ταπεινοῦ “εἰσέρχεται εἰς τά ὦτα τοῦ Κυρίου. Οἱ ὀφθαλμοί τοῦ Κυρίου εἰσίν ἐπί τούς ταπεινούς κατά τήν καρδίαν”. Μέ ταπεινό φρόνημα φώναξε δυνατά πρός τόν Κύριο καί πές Του:
“Κύριε ὁ Θεός μου, Σύ, ἐάν θέλῃς, μπορεῖς νά φωτίσῃς τό σκότος τῆς ψυχῆς μου”.
Ὅταν ἡ ψυχή θερμανθεῖ ἀπό ἀγάπη πρός τόν Θεό, τά πάντα τά θεωρεῖ σκουπίδια καί τιποτένια. Νύχτα καί μέρα δέν σκέφτεται τίποτε ἄλλο ἐκτός ἀπό τόν Ἰησοῦ Χριστό. Ἡ ἐπαφή τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό εἶναι πιό γλυκειά κι ἀπό τό πιό ὡραῖο καί εὔγευστο φαγητό. Ὅταν ἡ ψυχή ἑνωθεῖ μέ τόν Θεό, τότε ἔρχονται καί τά δάκρυα τῆς πνευματικῆς ἀγαλλιάσεως. Καί τά δάκρυα αὐτά σέ συνοδεύουν εἴτε τρῶς, εἴτε πίνεις, εἴτε μελετᾶς, εἴτε πρσεύχεσαι, σάν καρπός τοῦ ἀγῶνα τῆς ψυχῆς. Αὐτή εἶναι ἡ ἀμοιβή πού δίνει ὁ Θεός στούς ἐργάτες τῶν ἐντολῶν Του, πού σάν σκοπό τῆς ζωῆς τους ἔβαλαν τό συμφέρον τῆς ψυχῆς τους.
Ὅταν λοιπόν σ’ ἐπισκεφθοῦν τά δάκρυα αὐτά, πάρε θάρρος καί προχώρα μέ μεγαλύτερη δύναμη, γιά νά περάσῃς τή θάλασσα τῶν παθῶν. Ἀλλά πρόσεξε μήπως χάσεις τόν πνευματικό θησαυρό τοῦ ἀγῶνα σου εἴτε ἀπό ἐγωϊσμό εἴτε ἀπό ἀμέλεια.
Ἄν δέν ἔχεις κοπιάσει στά καλά ἔργα δέν πρέπει νά μιλᾶς γιά τίς ἀρετές. Γιατί κάθε ἀρετή πού γίνεται χωρίς κόπο, λογίζεται σάν “ἔκτρωμα” μπροστά στά μάτια τοῦ Θεοῦ. Οἱ στεναγμοί τῆς καρδιᾶς σου, οἱ προσευχές καί οἱ ἀγρυπνίες θά σέ βοηθήσουν ν’ ἀποκτήσεις ἀρετή. Ὅσο ὅμως κι ἄν φωνάζεις μέ προσευχές πρός τόν Κύριο, δέν σέ ἀκούει, ἄν δέν συνοδεύονται ἀπό ταπεινοφροσύνη. Ἡ ἐργασία τῶν ἐντολῶν καί πρό παντός ἡ ταπεινοφροσύνη κάνουν τόν ἄνθρωπο θεό ἐπί τῆς γῆς. Ἡ πίστη καί ἡ ἐλεημοσύνη τόν φέρνουν πιό γρήγορα στήν καθαρότητα.
Ὅσοι ἔχουν θερμή ἀγάπη πρός τόν Θεό ἑλκύονται ἀπό τά μέλλοντα ἀγαθά. Ὅσοι θερμαίνονται μέ τήν ἐλπίδα τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν ἀπαλλάσσονται ἀπό τά κοσμικά πράγματα. Ἀλλά γιά νά φτάσῃ κανείς σ’ αὐτή τήν ὑψηλή κατάσταση χρειάζεται μεγάλος ἀγώνας. Καί θά πρέπει ν’ ἀρχίσῃ κανείς ἀπό τά ἁπλᾶ καί εὔκολα γιά νά φτάσῃ στά δύσκολα. Θά πατήσει κανείς πρῶτα τά πρῶτο σκαλοπάτι τῆς ἀρετῆς, μετά τό δεύτερο κι ἔτσι σιγά-σιγά θά προοδεύσει στήν πνευματική ζωή.
Μ’ ἕνα ἅλμα δέν φτάνει κανείς στά ὕψη.
Ἄς μάθουμε νά ἐφαρμόζουμε πρῶτα τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, καί ὕστερα ἀπό ἀγῶνες πολλούς καί μεγάλους θά μᾶς στείλει ὁ Θεός τή χάρη Του.
Εἶναι εὐτυχισμένοι ἐκεῖνοι πού ἀποφάσισαν νά βαδίσουν τόν δρόμο τῶν θλίψεων γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί δέν γύρισαν πίσω. Αὐτοί θά φτάσουν γρήγορα στό λιμάνι τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Μετά ἀπό τόν κόπο καί τίς ταλαιπωρίες θ’ ἀπολαύσουν ἀνάπαυση καί ξεκούραση. Καί θά εὐφραίνονται αἰώνια μέ τήν ἀπόλαυση τῶν μελλόντων ἀγαθῶν.
Ὅσοι τρέχουν στόν δύσκολο δρόμο τῆς ἀρετῆς δέν γυρίζουν πίσω οὔτε σκέφτονται τίς δυσκολίες πού θά συναντήσουν, ἀλλά μ’ ἐνθουσιασμό προχωροῦν στόν στενό καί τραχύ δρόμο, εὐχαριστώντας τόν Θεό πού τούς ἀξίωσε νά τόν περάσουν. Ὅσοι ὅμως φοβοῦνται καί προχωροῦν μέ δειλία καί φόβο, αὐτοί ποτέ δέν θά φτάσουν στό τέρμα, καί δέν θά πάρουν τό στεφάνι τῆς νίκης, πού χαρίζει ὁ Κύριος στούς ἀγωνιστές τῆς πίστεως.
Ὁ ὀκνηρός δέν βάζει ποτέ ἀρχή μετανοίας καί συνεχῶς ἀναβάλλει. Κι ἔτσι φτάνει στήν ὥρα τοῦ θανάτου του ἀπροετοίμαστος. Ἄν θέλῃς νά προκόψῃς στήν ἀρετή, μήν ὑπολογίζῃς τίς ἀπαιτήσεις τοῦ σώματος, γιατί τό σῶμα εἶναι ἐχθρός τῆς ψυχῆς. Ἔχε τήν ἐλπίδα σου στόν Θεό καί μέ ταπεινοφροσύνη προχώρα στόν δρόμο τῆς ἀρετῆς. Γνώριζε ὅτι χωρίς τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ θά εἶσαι φτωχός καί γυμνός, στερημένος ἀπό κάθε πνευματικό ἀγαθό. Μή σέ πιάνῃ δειλία καί φόβος στόν ἀγῶνα. Ὁ γεωργός πού περιμένει νά σταματήσουν οἱ ἄνεμοι γιά νά σπείρῃ, αὐτός ποτέ δέν θά σπείρει. Καλύτερα νά πεθάνῃς γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, παρά νά ζῇς μέ ντροπή καί ὀκνηρία.
Ὅταν θέλεις νά βάλῃς ἀρχή στό ἔργο τοῦ Θεοῦ πρῶτα πρέπει ν’ ἀφήσῃς κάθε ἐλπίδα καί στήριγμα τῆς ζωῆς αὐτῆς. Ὅπως ἐκεῖνος πού ἑτοιμάζεται γιά τόν θάνατο δέν σκέφτεται τίποτε ἄλλο παρά τό φοβερό αὐτό γεγονός, ἔτσι κι ἐκεῖνος πού θέλει νά ἑνωθῇ μέ τόν Θεό, πρέπει νά πεθάνῃ γιά κάθε κοσμικό πρᾶγμα. Σοῦ θυμίζω καί πάλι ὅτι θά βρεῖς ἐμπόδια, ἀλλά μή χάσῃς τήν ἐλπίδα σου.
Νά δυναμώνῃς μέ τήν πίστη στόν Θεό καί μέ τή σκέψη ὅτι τά πράγματα τοῦ κόσμου αὐτοῦ εἶναι πρόσκαιρα καί μάταια καί ὅτι ὁ μεγαλύτερος θησαυρός εἶναι ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Αὐτή τήν ἔχει ἑτοιμάσει ὁ Θεός γιά τούς ἀγωνιστές κι ὄχι γιά τούς ράθυμους καί ὀκνηρούς. Ν’ ἀρχίζῃς τόν ἀγώνα σου μ’ ἐνθουσιασμό καί ὄχι μέ δειλία, γιατί καί τό ὡραιότερο ἔργο εἶναι ἄχρηστο ὅταν γίνεται ἀπό ἄνδρα δίψυχο, πού τό ἕνα μέρος τῆς ψυχῆς του εἶναι μέ τόν Θεό καί τό ἄλλο μέ τόν κόσμο. Ὁ Θεός θέλει ὁλόκληρο τόν ἑαυτό μας.
Νά ἔχῃς τήν ἐλπίδα σου βέβαιη στόν Χριστό, γιά νά μήν πάῃ ὁ κόπος σου χαμένος.
Ὁ Κύριος εἶναι σπλαχνικός καί δίνει τή χάρη Του σ’ αὐτούς πού τή ζητᾶνε μ’ ἐπιμονή. Τόν μισθό τόν δίνει ὄχι ἀνάλογα μέ τή δουλειά πού κάναμε, ἀλλά μέ τήν προθυμία πού δείξαμε. Κάνε ὅ,τι μπορεῖς γιά τή σωτηρία τῆς ψυχῆς σου. Προσευχήσου μέ δάκρυα, διάβαζε τίς θεῖες Γραφές, κάνε ἐλεημοσύνες. Ἀρκεῖ νά θερμαίνῃς τήν καρδιά σου μέ ἀγάπη πρός τόν Θεό.
Μήν ὑπολογίσῃς τή φυσική ἀδυναμία τοῦ σώματος καί δειλιάσῃς. Διῶξε μακρυά τή φιλαυτία, τήν πλεονεξία καί τόν ἐγωϊσμό. Μίσησε τά ἔργα τῆς ἁμαρτωλῆς σάρκας καί ἀγωνίσου μέ ἀνδρεῖο φρόνημα γιά τήν κατάκτηση τῆς ἀρετῆς. Καί ἄν σάν ἄνθρωπος πέσῃς, πάλι νά σηκωθῇς καί ποτέ μή γυρίσῃς στήν προηγούμενη ἁμαρτωλή ζωή σου.
Πάντα μπροστά προχώρα μέ χαρά καί προθυμία στά ἔργα τοῦ Θεοῦ,
κι Αὐτός θά σ’ ἀνεβάσει στήν κορυφή τῶν ἀρετῶν.
