Είναι ένας σύγχρονος άγιος. Έδωσε
σκληρή μάχη με τη λέπρα και την τυφλότητα. Και αποτελεί τον τελευταίο
-στη σειρά- άγιο που εντάχθηκε πρόσφατα στο Ορθόδοξο Αγιολόγιο.
Ο Όσιος Νικηφόρος, ο Λεπρός είναι ένας ακόμη θαυματουργός στρατιώτης
της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η μνήμη του οποίου εορτάζεται στις 4
Ιανουαρίου. Είναι άγνωστος στο ευρύ κοινό, αφού η αγιοκατάταξή του έγινε
στις αρχές Δεκεμβρίου του 2012. Όμως, στα Χανιά και στη Χίο είναι πλέον
ο λατρεμένος άγιος. Σχεδόν 50 χρόνια μετά το θάνατό του η Ιερά Σύνοδος
του Οικουμενικού Πατριαρχείου τον κατέταξε μεταξύ των Αγίων.Ποιός ήταν όμως ο νέος άγιος της Εκκλησίας μας; Τον ανακάλυψα τυχαία σε μια δημοσιογραφική αποστολή που είχα κάνει το 2010 για τo MEGA στο Λωβοκομείο της Χίου. Αυτή η άγνωστη "Σπιναλόγκα" του Βορείου Αιγαίου απέχει μόλις 5 χιλιόμετρα από το λιμάνι της Χίου. Πρόκειται για αρχιτεκτονικό στολίδι του 14ου αιώνα που σαπίζει δυστυχώς από την αδιαφορία των υπευθύνων. Μάλιστα είναι το αρχαιότερο και μακροβιότερο νοσηλευτήριο στον Ελλαδικό, ίσως και στον Ευρωπαϊκό χώρο. Ιδρύθηκε από Γενοβέζους κατακτητές του νησιού το 1378. Απομονωμένο στην κοιλάδα της Υπακοής, όπως ονομάζεται, κρατούσε επί έξι αιώνες καλά κρυμμένα τα μυστικά του. Η λειτουργία του διεκόπη
μόνο την εποχή που η Χίος ερήμωσε λόγω της μεγάλης σφαγής.Το 1881 καταστράφηκε από το μεγάλο σεισμό και ανακατασκευάστηκε το 1909 . Μέχρι το 1957 που έβαλε οριστικό λουκέτο αγκιάλιαζε και προσέφερε ανακούφιση σε όσους χανσενικούς δηλαδή λεπρούς, που η κοινωνία δεν ήθελε κοντά της. Εμβληματική μορφή του Λεπροκομείου της Χίου υπήρξε ο πατήρ Νικοφόρος, ο οποίος έζησε εκεί 43 ολόκληρα χρόνια.
Τη συγκινητική ιστορία του λεπρού, τυφλού μοναχού, πατέρα Νικηφόρου, όπως την κατέγραψε σε βιβλίο με τίτλο: "Νικηφόρος ο Λεπρός, της καρτερίας αθλητής λαμπρός" που μεταφράστηκε μάλιστα και στα αραβικά, μας αφηγείται ο αγιορείτης μοναχός και συγγραφέας πατήρ Σίμων. " Ο πατήρ Νικηφόρος - κατά κόσμον Νικόλαος Τζανακάκης- γεννήθηκε το 1890 σε ένα ορεινό χωριό των Χανίων, στο Σηρικάρι. Οι γονείς του ήταν απλοί και ευλαβείς χωρικοί, οι οποίοι ενώ ακόμη ήταν μικρό παιδί πέθαναν και τον άφησαν ορφανό.
Έτσι, σε ηλικία 13 ετών έφυγε από το σπίτι του, πήγε στα Χανιά κι άρχισε να εργάζεται εκεί σ’ ένα κουρείο. Εκεί εμφανίστηκαν τα πρώτα σημάδια της νόσου Χάνσεν δηλ. την λέπρα. Εκείνη την εποχή, τους λεπρούς τους απομόνωναν στο νησί Σπιναλόγκα, διότι η λέπρα ως μεταδοτική αρρώστια αντιμετωπίζονταν με φόβο και αποτροπιασμό. Ο Νικόλαος όταν έγινε 16 ετών και όταν τα σημάδια της νόσου άρχισαν να γίνονται πιο εμφανή, για να αποφύγει τον εγκλεισμό του στη Σπιναλόγκα έφυγε με καράβι για την Αίγυπτο. Εκεί έμενε εργαζόμενος στην Αλεξάνδρεια, πάλι σε ένα κουρείο, όμως τα σημάδια της νόσου γίνονταν όλο και πιο έντονα, ιδίως στα χέρια και το πρόσωπο, το οποίο άρχισε να παραμορφώνεται.
Γι' αυτό με τη μεσολάβηση ενός κληρικού κατέφυγε στο λεπροκομείο της Χίου, στο όποιο ήταν ιερεύς ο πατήρ Ανθιμος Βαγιανός, ο μετέπειτα άγιος Άνθιμος. Ο πατήρ Νικηφόρος προσευχόταν τη νύχτα ώρες ατελείωτες, κάνοντας μετάνοιες αμέτρητες, δεν είχε λογοφέρει με κανένα ούτε χάλασε την καρδιά κάποιου κι ήταν ο κύριος ψάλτης του ναού. Εξ αιτίας της ασθενείας του όμως, σιγά-σιγά έχασε το φως του κι έτσι έψαλλε τα περισσότερα τροπάρια και απήγγειλε τους Αποστόλους από στήθους. Είχε πεί μια φορά ο τότε Δεσπότης της Χίου που είχε πάει να τον ακούσει στο λωβοκομείο ότι αυτός ο μοναχός ψέλνει σαν Άγγελος!
Η νόσος προχωρούσε και εξελισσόταν επιφέροντας στον πατέρα Νικηφόρο πολλές και μεγάλες αλλοιώσεις (το φάρμακο βρέθηκε αργότερα, το 1947). Ζούσε με αδιάκριτη, γνήσια υπακοή, με νηστεία αυστηρή, εργαζόμενος στους κήπους. Μάλιστα κατέγραψε σε ένα κατάλογο και τα θαύματα του Άγιου Ανθίμου, τα όποια είχε δει «ιδίοις όμασιν» (πολλά αφορούσαν θεραπείες δαιμονιζόμενων). Το 1957 έκλεισε το λωβοκομείο της Χίου και τους εναπομείναντες ασθενείς μαζί με τον πατέρα Νικηφόρο τους έστειλαν στον Αντιλεπρικό Σταθμό Αγίας Βαρβάρας Αθηνών στο
Αιγάλεω. Την εποχή εκείνη ο πατήρ Νικηφόρος ήταν περίπου 67 ετών.Τα μέλη του και τα μάτια του είχαν τελείως αλλοιωθεί και παραμορφωθεί από τη νόσο. Πλήθος κόσμου συνέρρεε στο ταπεινό κελί του λεπρού μοναχού Νικηφόρου στην Αγία Βαρβάρα του Αιγάλεω, για να πάρει την ευχή του αφού η φήμη του είχε αρχίσει να εξαπλώνεται σε ολόκληρη την Αττική. Σε ηλικία 74 ετών, στις 4 Ιανουαρίου του 1964 εκοιμήθη. Μετά την εκταφή, τα άγιά του λείψανα ευωδίαζαν. Πιστοί ανέφεραν πολλές περιπτώσεις κατά τις οποίες έγιναν θαύματα με την επίκληση των πρεσβειών προς τον Θεό του πατρός Νικηφόρου."
Σημαντική είναι και η μαρτυρία ενός πιστού που τον είχε γνωρίσει από κοντά. Ο Γιάννης Άθως είχε επισκεφθεί πριν από 50 χρόνια το Λωβοκομείο της Χίου. "Τον πατέρα Νικηφόρο τον γνώρισα τον Αύγουστο του 1953, όταν με φιλοξενούσε κάποιος φίλος μου στη Χίο. Η μορφή του μένει ακόμη ανεξίτηλη στη μνήμη μου, παρά τις τόσες δεκαετίες που πέρασαν από τότε. Αδύνατος από τον ασκητικό του βίο, πρόσωπο ξερακιανό, με λίγα γένια, σκαμμένο από τη νόσο, τα μήλα στις παριές του πεταμένα προς τα έξω.
Τα μάτια του ήταν μονίμως ερεθισμένα και υγρά. Η όραση του ελαχίστη, είχε αγκυλώσεις στα χέρια και παράλυση στα κάτω άκρα. Ήρεμο, όμως, και ιλαρό το πρόσωπό του. Παρά ταυτα ήταν γλυκύτατος, μειλίχιος, χαμογελαστός, διηγείτο χαριτωμένα περιστατικά, ήταν ευχάριστος, αξιαγάπητος».
Μετά το Λωβοκομείο της Χίου στον αντιλεπρικό σταθμό στην Αγία Βαρβάρα Αθηνών ζούσε και ο πατήρ Ευμένιος, ο οποίος είχε κι αυτός προσβληθεί από την νόσο του Χάνσεν, αλλά με την επιτυχή φαρμακευτική αγωγή θεραπεύτηκε τελείως. Αποφάσισε όμως να μείνει όλο το υπόλοιπο της ζωής του μέσα στον αντιλεπρικό σταθμό κοντά στους συνασθενείς του, τους οποίους φρόντιζε με πολλή αγάπη. Έτσι έγινε και υποτακτικός στον πατέρα Νικηφόρο. Ο βιογράφος του Μοναχός Σίμων είχε πνευματικό του, τον Πατέρα Ευμένιο, ο οποίος του είχε εκμηστηρευτεί μια συγκλονιστική στιγμή που είχε ζησει με τον λεπρό, τυφλό μοναχό, όταν τον είχε επισκεφθεί ξαφνικά στο δωμάτιο του, χωρίς όμως να γίνει αντιληπτός από τον ίδιο.
"Μια μέρα ο πατήρ Ευμένιος είχε πάει στο κελί του και ανοίγει σιγά-σιγά την πόρτα του δωματίου του και τι να δεί; Βλέπει τον πατέρα Νικηφόρο να προσεύχεται με τα χέρια ψηλά και να ...αιωρείται ένα μέτρο πάνω από το έδαφος! Όταν το είδε αυτό ο πατήρ Ευμένιος έκλεισε σιγά-σιγά την πόρτα και αποχώρησε. Πήγε στο κελί του και έκλαιγε από την χαρά του, που έχει Άγιο πνευματικό πατέρα. Την άλλη μέρα πήγε και το του το είπε και αυτός του ζήτησε να μην πεί σε κανέναν τι είδε όσο είναι αυτός στη ζωή."
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του στον αντιλεπρικό σταθμό στην Αγία Βαρβάρα Αθηνών τον επισκέπτονταν συχνά και έπαιρναν την ευχή του πολλοί ανώνυμοι, "επώνυμοι" πιστοί αλλά και σημερινοί ιεράρχες, όπως ο νυν Αρχιεπίσκοπος Τιράνων Αναστάσιος και ο νυν Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος.
O πρώτος επίσημος εορτασμός του Οσίου Νικηφόρου του Λεπρού πραγματοποιήθηκε στις αρχές Ιανουαρίου του 2013 στη Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου στον Ι. Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, στην Κίσαμο, όπου τέθηκε προς προσκύνηση τεμάχιο Ιερού Λειψάνου του.
Ακολουθεί η ανακοίνωση της Μητρόπολης Κισάμου και Σελίνου:
"Το εσπέρας της εορτής, Τετάρτη 2 Ιαν., έγινε η μεταφορά και λιτάνευσης τεμαχίου Ιερού Λειψάνου του Οσίου Νικηφόρου και της ιστορηθείσης
Εικόνος του εκ του παρεκλησίου του Επισκοπικού Οίκου στον Ι.
Μητροπολιτικό Ναό (Ευαγγελισμός της Θεοτόκου) και ακολούθησε Μέγας
Πανηγυρικός Εσπερινός, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας
κ. Αμφιλοχίου. Ακολούθησε Ι. Παράκλησης του Αγίου και Ιερά Αγρυπνία.
Την κυριώνυμο ημέρα, Πέμπτη 3 Ιαν., τελέστηκε Πολυαρχιερατική Θεία
Λειτουργία, προεξάρχοντος του Σεβ. Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ. Ειρηναίου, ο
οποίος και εκπροσώπησε την ΑΘΠ, τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ.
Βαρθολομαίο και ανέγνωσε την σχετική Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη
Αγιοκατάταξης. Την ΑΘΜ τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας κ.κ. Θεόδωρο Β΄ εκπροσώπησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Άκκρας κ. Σάββας.Στο πολυαρχιερατικό συλλείτουργο έλαβαν επίσης μέρος αρκετοί εκ των Αρχιερέων της Μεγαλονήσου, Πρωτοσύγκελοι, Ηγούμενοι Ι. Μονών απ΄ όλη την Κρήτη, κ.α. κληρικοί. Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας ο Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Αμφιλόχιος αφού αναφέρθηκε εν συντομία στον βίο του Οσίου Νικηφόρου του Λεπρού, εξέφρασε, μετά πολλής συγκινήσεως και χαράς, την βαθιά ευγνωμοσύνη και τις ευχαριστίες της τοπικής Εκκλησίας τόσο προς την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας Κρήτης δια την αποδοχή της προτάσεως του περί Αγιοποιήσεως του Οσίου Νικηφόρου του Λεπρού, όσο και προς την ΑΘΠ, τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο και την περί Αυτού Αγία και Ιερά Σύνοδο για την έγκριση και Αγιοκατάταξη στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας του Οσίου Νικηφόρου.
