Ή
πλεονεξία είναι πάθος αχόρταγης ψυχής.
Ό
πλεονέκτης συγκεντρώνει ασήμι και μαζεύει χρυσάφι, κτίζει σπίτια και πλησιάζει
οικία την οικία και αγρό τον αγρό, με σκοπό να αφαιρέσει κάτι από τον ιδιοκτήτη
έως ότου δεν τού αφήσει τίποτα. Ό πλεονέκτης, όσο περισσότερο αυξάνει την
περιουσία του, τόσο περισσότερο γίνεται άπληστος. Ό πλεονέκτης αισθάνεται δίψα για
χρυσάφι και πείνα για περιουσία γι' αυτόν το λόγο δεν μπορεί να απαλλαγεί ούτε από
τη φτώχεια ούτε από τη στέρηση. Με ποτό μεν έχουν σβήσει την όρεξη τού πότη και
την επιθυμία της τροφής τη χόρτασαν με τροφή. Την πλεονεξία όμως δεν την
έσβησαν ούτε με ασήμι ούτε με χρυσάφι.
Στον
πλεονέκτη ταιριάζει αυτό πού έχουν πει για τον αλαζόνα
γιατρό: «Το φάρμακο σου κάνει την αρρώστια να χειροτερεύει».
Ή
πλεονεξία είναι άπιστη μανία πού ενθουσιάζει την αχόρταγη ψυχή σκοπό να αυξήσει την περιουσία πού ήδη
κατέχει. Τόσο πολύ ανάβει στην ψυχή δυνατή επιθυμία γι' αυτά πού δεν έχει, ώστε
να αμελεί αυτά πού έχει κατακτήσει. Γι' αυτό ό πλεονέκτης δεν μπορεί να κρατήσει
τίποτα άξιο αγάπης. Γιατί το αγαθό πού προηγουμένως το αγαπούσε και επιθυμούσε να
το κάνει δικό του,
μόλις
το αποκτήσει, χάνει στα μάτια του τον προηγούμενο χαρακτήρα και αποβαίνει
ανάξιο της αγάπης του ώστε καταλήγει να παραμελείται. Ό πλεονέκτης δεν αγαπάει
όσα έχει κατακτήσει ευχαριστιέται μόνο με την προσδοκία, την αναμονή τού
κέρδους, του πλούτου, τού αγαθού. Αυτό όμως εκπνέει, από τη στιγμή πού το
αποκτά.
Αντίθετα,
ή αγάπη σ' αυτά πού έχουν αποκτηθεί, διώχνει μακριά
την πλεονεξία και φέρνει την αυτάρκεια. Ή δεαυτάρκεια
φέρνει τον χορτασμό, την πλησμονή και την
αμέλεια
για νέες κατακτήσεις. Ενώ οι πλεονέκτες θησαυρίζουν και δεν γνωρίζουν τί και για
ποιο σκοπό μαζεύουν.
Είναι
ανένδοτοι στο να δώσουν ελεημοσύνη και οκνηροί στο να
προσφέρουν, διότι αυτοί πού κερδίζουν από πλεονεξία, δεν θέλουν να ξοδεύουν
τίποτα.
Ό
Μέγας Βασίλειος λέει για τον πλεονέκτη: «Τον πλεονέκτη τίποτα δεν μπορεί να τον
σταματήσει. Είναι χειρότερος και από τη φωτιά. Θέλει συνεχώς τα πάντα για τον
εαυτό του. Δε νοιάζεται να απολαύσει αυτά πού να σπαταλάει τον εαυτό του με την
επιθυμία να κατακτήσει όλο και περισσότερα.
Κατόπιν ξαγρυπνάει και είναι όλο μέριμνες
και φροντίδες. Όσο λοιπόν αυξάνει ο πλούτος, τόσο βαρύτερη γίνεται ή μέριμνα
για τη ζωή του.
Περί κλοπής και αρπαγής και περί κλέφτη και άρπαγα
