Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ.κ. Σεραφείμ
"Ήνοικται η κλεισθείσα πύλη Δέσποινα, Παραδείσου της
Εδέμ, δια σού της θείας πύλης, της εμψύχου και ζώσης, ην μόνος ο Θεός διήλθε,
και κεκλεισμένην έλιπεν· όθεν εκδυσωπώ σε, πύλην ζωής μοι άνοιξον"
Μακαρίζοντας ο Άγιος Ιωάννης επίσκοπος Ευχαΐτων (11ος αι.)
το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου και ακολουθώντας τόσο τις προφητείες της
Παλαιάς Διαθήκης αλλά και των προ αυτού Πατέρων της Εκκλησίας, χαρακτηρίζει την
Παναγία :
Α) Ως πύλη έμψυχο, από την οποία πέρασε μόνος ο Θεός και κεκλεισμένην αυτήν
έλιπεν και
Β) Θύρα διά της οποίας μπορούμε να δούμε το πρόσωπο του Χριστού.
Γι’ αυτό και την παρακαλεί να του ανοίξει την πύλη της ζωής.
«Όθεν εκδυσωπώ σε πύλη ζωής μοι άνοιξον» .
Αυτός ο χαρακτηρισμός της Παναγίας ως πύλη, όπως και αυτός του Αγίου Ιωσήφ του υμνογράφου που ψάλλουμε στον περίφημο κανόνα του Ακαθίστου «Χαίρε πύλη μόνη ην ο Λόγος διώδευσε μόνος» καθώς και εκείνος του κοντακίου των Χαιρετισμών «Χαίρε η πύλη της σωτηρίας», είναι εμπνευσμένη από την περίφημη προφητεία του Ιεζεκιήλ. «Είπε Κύριος προς με. Η πύλη αύτη κεκλεισμένη έσται, ουκ ανοιχθήσεται και ουδείς μη διέλθη δι’ αυτής, ότι Κύριος ο Θεός Ισραήλ εισελεύσεται δι’ αυτής» (μδ’ 1-2). Προτυπώνει, δηλαδή, την Παρθενία και την Αειπαρθενία της Παναγίας.
Αυτήν την πύλη την άνοιξε ο λόγος του Θεού για να έρθει στον κόσμο προκειμένου να αναγεννήσει ολόκληρο το ανθρώπινο φύραμα και να φανερώσει έμπρακτα την αγάπη του για τη σωτηρία του κόσμου.
Έτσι η Παναγία με την διακονία της στο μυστήριο της δεσποτικής οικονομίας γίνεται η πύλη διά της οποίας έρχεται στον κόσμο η ανατολή της ζωής για να νικήσει το θάνατο. Γι’ αυτό και την ημέρα που η Εκκλησία μας πανηγυρίζει το γεγονός της Γεννήσεώς της ψάλλει χαρακτηριστικά : «Η κατ΄ ανατολάς πύλη, προσμένει την είσοδο του Ιερέως του μεγάλου, μόνη και μόνον εισάγουσα Χριστόν εις την οικουμένην προς σωτηρίαν των ψυχών ημών».
Την άνοιξε και πέρασε μόνο Αυτός και την ξαναέκλεισε για να παραμένει παντοτινά κλειστή. Γι’ αυτό η Θεοτόκος σύμφωνα με την παράδοση της Εκκλησίας μας και τις σοφές υποδείξεις των Αγίων Πατέρων, είναι Παρθένος πριν από τον τόκο, Παρθένος εν τόκο αλλά και Παρθένος μετά τον τόκο. Γι’ αυτό και υμνολογείται από τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό και όλη τη χορεία των Πατέρων της Εκκλησίας ως Αειπάρθενος.
Σ’ αυτές τις φράσεις φανερώνεται το Μυστήριο της Θείας Ενανθρωπήσεως καθώς και η διακονία της Παναγίας στη σωτηρία του ανθρώπου.
Πύλη η Παναγία από την οποία πέρασε ο Μονογενής Υιός του Θεού. Για να καταργήσει το τείχος που ύψωσε η αμαρτία απέναντι στο Θεό.
Πύλη η Παναγία προκειμένου ο άνθρωπος να εισέλθει στη Βασιλεία των Ουρανών, δηλαδή, στον Ιησού Χριστό, ο Οποίος είπε πως : «Εγώ ειμί η θύρα· δι’ εμού εάν τις εισέλθη σωθήσεται και εισελεύσεται και εξελεύσεται και νομήν ευρήσει» (Ιω. Ι’, 9), δηλαδή, εγώ είμαι η θύρα. Δι’ εμού πάσα ψυχή θα ασφαλιστεί από κάθε πνευματικό κίνδυνο, θα τραφεί άφθονα διά της σωτηριώδους αληθείας και θα κατακτήσει την αιώνιο ζωή.
Πύλη η Παναγία η οποία μας μεταφέρει στον Σωτήρα Κύριο, σώζοντας ολόκληρο το ανθρώπινο γένος διά των πρεσβειών της. Και αφού εμείς δεν έχουμε τη δυνατότητα να προσεγγίσουμε τον ήλιο της δικαιοσύνης και να ανοίξουμε την πύλη της θεϊκής ευσπλαχνίας, παρακαλούμε καθημερινά μέσα στις άφθαστες ιερές ακολουθίες και με το στόμα των θεοπνεύστων ιερών υμνογράφων, να μας ανοίξει της ευσπλαχνίας την πύλη.
Δι’ αυτής ελεήθηκε από τον Παντοκράτορα Κύριο ο άνθρωπος.
«Ηλέηται διά σου η φύσις της ανθρωπότητος..ελεήμον Πάναγνε» (Όρθρος Τετάρτης, πλ. δ’ ήχου).
Γι΄ αυτό και καθημερινά ζητούμε να μας ανοίξει την πύλη της μητρικής της αγάπης για να μπει μέσα μας ο Χριστός και εμείς να μπούμε μέσα στο Χριστό (Ιερομ. Γρηγορίου, ‘Η Θεία Λειτουργία’).
Αν πάντοτε πρέπει να το κάνουμε αυτό, να παρακαλούμε δηλαδή, την Παναγία για τη σωτηρία μας και την είσοδό μας στη Βασιλεία των Ουρανών, θα πρέπει να γίνεται ιδιαιτέρως στις αποκαλυπτικές ημέρες μας..
Που εψύγει η αγάπη για το Θεό,
Που μειώθηκε η αγάπη για τον άνθρωπο
Που κυριαρχεί το ψέμα και η αδικία, η άρνηση και η αθεΐα, η ραθυμία και η αποστασία από το θέλημα του Θεού.
Τώρα χρειαζόμαστε «την Πύλη της ευσπλαχνίας» για να μας ανοίξει «την Πύλη της σωτηρίας».
«Ευσπλαχνίας υπάρχουσα πηγή, συμπαθείας αξίωσον ημάς, Θεοτόκε· βλέψον εις λαόν τον αμαρτήσαντα, δείξον ως αεί την δυναστείαν σου· εις σε γαρ ελπίζοντες..». Αμήν.
«Όθεν εκδυσωπώ σε πύλη ζωής μοι άνοιξον» .
Αυτός ο χαρακτηρισμός της Παναγίας ως πύλη, όπως και αυτός του Αγίου Ιωσήφ του υμνογράφου που ψάλλουμε στον περίφημο κανόνα του Ακαθίστου «Χαίρε πύλη μόνη ην ο Λόγος διώδευσε μόνος» καθώς και εκείνος του κοντακίου των Χαιρετισμών «Χαίρε η πύλη της σωτηρίας», είναι εμπνευσμένη από την περίφημη προφητεία του Ιεζεκιήλ. «Είπε Κύριος προς με. Η πύλη αύτη κεκλεισμένη έσται, ουκ ανοιχθήσεται και ουδείς μη διέλθη δι’ αυτής, ότι Κύριος ο Θεός Ισραήλ εισελεύσεται δι’ αυτής» (μδ’ 1-2). Προτυπώνει, δηλαδή, την Παρθενία και την Αειπαρθενία της Παναγίας.
Αυτήν την πύλη την άνοιξε ο λόγος του Θεού για να έρθει στον κόσμο προκειμένου να αναγεννήσει ολόκληρο το ανθρώπινο φύραμα και να φανερώσει έμπρακτα την αγάπη του για τη σωτηρία του κόσμου.
Έτσι η Παναγία με την διακονία της στο μυστήριο της δεσποτικής οικονομίας γίνεται η πύλη διά της οποίας έρχεται στον κόσμο η ανατολή της ζωής για να νικήσει το θάνατο. Γι’ αυτό και την ημέρα που η Εκκλησία μας πανηγυρίζει το γεγονός της Γεννήσεώς της ψάλλει χαρακτηριστικά : «Η κατ΄ ανατολάς πύλη, προσμένει την είσοδο του Ιερέως του μεγάλου, μόνη και μόνον εισάγουσα Χριστόν εις την οικουμένην προς σωτηρίαν των ψυχών ημών».
Την άνοιξε και πέρασε μόνο Αυτός και την ξαναέκλεισε για να παραμένει παντοτινά κλειστή. Γι’ αυτό η Θεοτόκος σύμφωνα με την παράδοση της Εκκλησίας μας και τις σοφές υποδείξεις των Αγίων Πατέρων, είναι Παρθένος πριν από τον τόκο, Παρθένος εν τόκο αλλά και Παρθένος μετά τον τόκο. Γι’ αυτό και υμνολογείται από τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό και όλη τη χορεία των Πατέρων της Εκκλησίας ως Αειπάρθενος.
Σ’ αυτές τις φράσεις φανερώνεται το Μυστήριο της Θείας Ενανθρωπήσεως καθώς και η διακονία της Παναγίας στη σωτηρία του ανθρώπου.
Πύλη η Παναγία από την οποία πέρασε ο Μονογενής Υιός του Θεού. Για να καταργήσει το τείχος που ύψωσε η αμαρτία απέναντι στο Θεό.
Πύλη η Παναγία προκειμένου ο άνθρωπος να εισέλθει στη Βασιλεία των Ουρανών, δηλαδή, στον Ιησού Χριστό, ο Οποίος είπε πως : «Εγώ ειμί η θύρα· δι’ εμού εάν τις εισέλθη σωθήσεται και εισελεύσεται και εξελεύσεται και νομήν ευρήσει» (Ιω. Ι’, 9), δηλαδή, εγώ είμαι η θύρα. Δι’ εμού πάσα ψυχή θα ασφαλιστεί από κάθε πνευματικό κίνδυνο, θα τραφεί άφθονα διά της σωτηριώδους αληθείας και θα κατακτήσει την αιώνιο ζωή.
Πύλη η Παναγία η οποία μας μεταφέρει στον Σωτήρα Κύριο, σώζοντας ολόκληρο το ανθρώπινο γένος διά των πρεσβειών της. Και αφού εμείς δεν έχουμε τη δυνατότητα να προσεγγίσουμε τον ήλιο της δικαιοσύνης και να ανοίξουμε την πύλη της θεϊκής ευσπλαχνίας, παρακαλούμε καθημερινά μέσα στις άφθαστες ιερές ακολουθίες και με το στόμα των θεοπνεύστων ιερών υμνογράφων, να μας ανοίξει της ευσπλαχνίας την πύλη.
Δι’ αυτής ελεήθηκε από τον Παντοκράτορα Κύριο ο άνθρωπος.
«Ηλέηται διά σου η φύσις της ανθρωπότητος..ελεήμον Πάναγνε» (Όρθρος Τετάρτης, πλ. δ’ ήχου).
Γι΄ αυτό και καθημερινά ζητούμε να μας ανοίξει την πύλη της μητρικής της αγάπης για να μπει μέσα μας ο Χριστός και εμείς να μπούμε μέσα στο Χριστό (Ιερομ. Γρηγορίου, ‘Η Θεία Λειτουργία’).
Αν πάντοτε πρέπει να το κάνουμε αυτό, να παρακαλούμε δηλαδή, την Παναγία για τη σωτηρία μας και την είσοδό μας στη Βασιλεία των Ουρανών, θα πρέπει να γίνεται ιδιαιτέρως στις αποκαλυπτικές ημέρες μας..
Που εψύγει η αγάπη για το Θεό,
Που μειώθηκε η αγάπη για τον άνθρωπο
Που κυριαρχεί το ψέμα και η αδικία, η άρνηση και η αθεΐα, η ραθυμία και η αποστασία από το θέλημα του Θεού.
Τώρα χρειαζόμαστε «την Πύλη της ευσπλαχνίας» για να μας ανοίξει «την Πύλη της σωτηρίας».
«Ευσπλαχνίας υπάρχουσα πηγή, συμπαθείας αξίωσον ημάς, Θεοτόκε· βλέψον εις λαόν τον αμαρτήσαντα, δείξον ως αεί την δυναστείαν σου· εις σε γαρ ελπίζοντες..». Αμήν.
