Αυτή είναι η πιο καλή μέθοδος, και ο πιο εύκολος δρόμος προς την αρετή, να μη βλέπεις μόνο τους κόπους, αλλά μαζί με τους κόπους να βλέπεις και τα έπαθλα, κι αυτά όχι μόνα τους και ανεξάρτητα.
Όταν λοιπόν πρόκειται να δώσεις ελεημοσύνη, μην υπολογίζεις τα χρήματα που θα δαπανήσεις, αλλά την αγιωσύνη που θα συλλέξεις" «Σκόρπισε, έδωσε στους φτωχούς" η αγιοσύνη του μένει για πάντα» (Ψαλμ. 111, 9)" μη βλέπεις τον πλούτο που αδειάζει, αλλά κοίτα το θησαυρό που αυξάνεται.
Αν νηστεύεις, μην υπολογίζεις την κακοπάθεια που φέρνει η νηστεία, αλλά την άνεση που φέρνει η κακοπάθεια. Αν αγρυπνήσεις στην προσευχή, να σκέφτεσαι όχι την ταλαιπωρία που προκαλεί η αγρυπνία, αλλά το θάρρος στο Θεό που χαρίζει η προσευχή.
Έτσι κάνουν και οι μισθοφόροι στρατιώτες" κοιτάζουν όχι τα τραύματα αλλά τις αμοιβές, όχι τις σφαγές αλλά τις νίκες, όχι τους νεκρούς που πέφτουν αλλά τους νικητές που στεφανώνονται. Έτσι και οι καπετάνιοι εμπρός στα κύματα κοιτάζουν τα λιμάνια, εμπρός στα ναυάγια τα κέρδη, εμπρός στις περιπέτειες της θάλασσας τα μετά το ταξίδι καλά.
Αναλογίσου πόσο μεγάλο είναι μέσα στη βαθιά νύχτα, ενώ κοιμούνται όλοι οι άνθρωποι και τα θηρία και τα ζώα, ενώ επικρατεί βαθύτατη ησυχία, μονάχα εσύ να σηκωθείς και με θάρρος να συνομιλείς με τον Κύριο που δεσπόζει σε όλα. Αλλά είναι γλυκός ο ύπνος;
Τίποτα δεν είναι πιο γλυκό από την προσευχή.
Αν συνομιλήσεις ιδιαιτέρως μαζί του, πολλά θα καταφέρεις, γιατί κανείς δε θα σε ενοχλεί μήτε θα σε αποσπά από τη δέηση" έχεις (τότε) και την ώρα σύμμαχο στο να πετύχεις αυτά που θέλεις. Αλλά στριφογυρίζεις ξαπλωμένος πάνω σε μαλακό στρώμα, και βαριέσαι να σηκωθείς; Σκέψου τους σημερινούς μάρτυρες, που είναι ξαπλωμένοι πάνω σε σιδερένια σχάρα και δεν έχουν από κάτω στρώμα αλλά κάρβουνα στρωμένα.
Εδώ θέλω να τελειώσω την ομιλία, ώστε να φύγετε έχοντας πρόσφατη και νωπή την ανάμνηση της σχάρας και αυτή να θυμάστε και τη νύχτα και την ημέρα. Και αν μας κρατούν μύρια δεσμά, θα μπορέσουμε όλα εύκολα να τα σπάσουμε και να σηκωθούμε για προσευχή, έχοντας στο νου μας πάντα αυτή τη σχάρα. Και όχι μόνο εκείνη τη σχάρα, αλλά και τις άλλες τιμωρίες των μαρτύρων να ζωγραφίζουμε στον πίνακα της καρδιάς μας.
